قالب مثنوی

واژه ی مثنوی از کلمه ی "مثنی" به معنی دوتائی گرفته شده است. زیرا در هر بیت دو قافیه آمده است که با قافیه بیت بعد فرق می کند.

از آنجا که مثنوی به لحاظ قافیه محدودیت ندارد بیشتر برای موضوعات طولانی به کار می رود.

خصوصیات مثنوی باعث شده است که داستان ها اغلب در قالب مثنوی سروده شوند. علاوه بر داستان سرایی، برای هر موضوعی که طولانی باشد هم از مثنوی استفاده می شود. سرودن مثنوی از قرن سوم و چهارم هجری آغاز شده است که از بهترین مثنوی ها می توان به شاهنامه فردوسی، حدیقه سنایی، خمسه نظامی و مثنوی مولوی اشاره کرد.

شکل گرافیکی مثنوی به صورت زیراست:

................*             ...............*

................#             ...............#

...............^               ...............^

قطعه:

قطعه نوعی قالب شعری است که معمولا مصراع های اولین بیت ان هم قافیه نیستندولی مصراع دوم تمام ابیات ان باهم هم قافیه هستند

موضوع قطعه بیشتربیان مطالب اخلاقی وتعلیمی و پندواندرزمیباشدازبین شاعران معاصرپروین اعتصامی نیزبیشتراشعارش رادرقالب قطعه سروده است

شکل گرافیکی قطعه به صورت زیرمیباشد:

...............................                        ...............................*

..............................                         ..............................*

.............................                          ..............................*

قالب غزل:

غزل درلغت به معنی حدیث عاشقی است ابیات غزل بین5تا10 بیت است ودومصراع اولین بیت ومصراع دوم بقیه ی ابیات باهم هم قافیه هستند                

شکل گرافیکی غزل به صورت زیرمیباشد:

..............................*                            ..............................*

..............................                              .............................*

.............................                               .............................*

.............................                               .............................*

موضوعات اصلی غزل بیان احساسات وذکرمعشوق وشکایت ازبخت وروزگاراست البته موضوع غزل به اینهاختم نمیشودبلکه درادب فارسی به غزل هایی برمیخوریم که حکیمانه واخلاقی است

شکل غزل وقصیده همانندهم است اماتنهاموضوع وتعدادابیات ان هاباهم فرق میکند

قالب قصیده:

قصیده نوعی قالب شعری است که دومصراع بیت اول بامصراع های دوم بقیه ی بیت های ان هم قافیه هستند

تعدادابیات قصیده میتوانداز15بیت تا60بیت نیزباشد موضوع قصیده مدح وستایش خداوندوتوصیف طبیعت است اماموضوع اصلی ان مدح وستایش است

قصیده قالب رایج شعر فارسی از اوایل قرن چهارم تا پایان قرن ششم است اما اوج قصیده سرائی در قرون پنجم و ششم است.

شکل گرافیکی قصیده به صورت زیراست:

..............................*                            ..............................*

..............................                              .............................*

.............................                               .............................*

.............................                               .............................*